Preventie en Positieve Gezondheid: samenwerking gemeente en eerste lijn in Zaltbommel

Wat zijn de speerpunten op het gebied van jeugdhulp en gezondheidszorg? En welke interventies dragen bij aan het verder versterken van gezondheid en leefstijl in Zaltbommel? Deze vragen stonden centraal in de tweede netwerkbijeenkomst die de gemeente Zaltbommel organiseerde samen met GGD Gelderland-Zuid, Zorggroep Beter in Bommelerwaard en Mura Zorgadvies. De gemeente gebruikt de uitkomsten om nieuw gezondheidsbeleid voor te bereiden. Hoe kijken (eerstelijns) zorgverleners in Zaltbommel naar preventie en positieve gezondheid?

Een brede groep van eerstelijns zorgverleners, zoals huisartsen, fysiotherapeuten, verloskundigen, diëtisten en psychologen, ging in gesprek met jeugdartsen en -verpleegkundigen, verslavingspreventie, het Buurtteam, Buurtzorg Jong, beleidsmedewerkers van de gemeente en andere organisaties die samenwerken op het gebied van jeugdhulp en gezondheidszorg. De bijeenkomst startte met een terugblik op en stand van zaken van de acties van de eerste netwerkbijeenkomst over de samenwerking in de jeugdzorg.

Veel aandacht voor preventie in de zorg in landelijk beleid

De aandacht voor preventie en de rol van preventie in het Nederlandse zorgstelsel neemt enorm toe en er zijn steeds meer succesvolle interventies. Een recente factsheet (juni 2021) over de implementatie van de Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI) laat zien dat het aantal deelnemers is verdubbeld. In de brief ‘Bouwstenen voor een fundament onder toekomstig preventiebeleid’ geeft de (demissionair) staatssecretaris zeven bouwstenen om te werken aan een goede preventie-infrastructuur. Voor een succesvolle implementatie van preventie-activiteiten is een goede samenwerking tussen het sociale en gemeentelijke domein en het medische domein noodzakelijk. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan afspraken over een goede toegang tot zorg (hoog risicoselectie) en goede verwijsmogelijkheden naar het sociale domein.

Preventie en Positieve Gezondheid in de spreekkamer, hoe dan?

Eefje de Bruijne ging met de deelnemers in gesprek over bovenstaande ontwikkelingen: Vanuit landelijk beleid is er veel aandacht voor preventie en gezondheid in de zorg, maar hoe kijken de deelnemers daar naar? Wat verstaan zij onder preventie? Hoe gebruiken ze het concept Positieve Gezondheid? Welke rol zien ze voor zichzelf?  Verschillende voorbeelden van preventie waarbij (ook) de eerste lijn betrokken is werden benoemd, zoals Keer Diabetes2 Om, Stoppen met roken, IkPas, Valpreventie, Welzijn op recept, Diabetes Challenge, adviezen via thuisarts.nl en de Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI). Leefstijlcoach Martine van den Berg ging vervolgens dieper in op de GLI aan de hand van enkele casussen: Wat is de GLI, hoe werkt het, wat levert het op voor de cliënt en hoe kijkt de huisarts hiernaar?

Hoe staat het ervoor in Zaltbommel?

De gemeente Zaltbommel en GGD Gelderland-Zuid vertelden iets over het huidige gezondheidsbeleid en over het lokale preventieakkoord. Zij presenteerden enkele highlights uit de meest recente cijfers uit de Gezondheidsmonitor Ouderen en Volwassenen (2020) en Jeugd (2019). Zo valt bijvoorbeeld op dat in Zaltbommel 21% van de volwassenen rookt (18% regionaal) en dat dit iets is gestegen ten opzichte van 2016 (19%). Ook overgewicht en obesitas wijken negatief af ten opzichte van de regio (overgewicht: 54% Zaltbommel versus 50% regionaal). Welbevinden bij de jeugd is een thema dat ook in verband met COVID-19 in de monitors extra aandacht krijgt. Zo zegt bijna de helft (47%) van de meisjes in de tweede klas VO (13-14 jarigen) zich (zeer) vaak gestrest te voelen.

Het huidige gezondheidsbeleid 2018-2021 in Zaltbommel heeft als kapstok Positieve Gezondheid met als belangrijke thema’s:

1. Alcohol, drugs en roken
2. Gezond gewicht en gezonde leefstijl
3. Depressie

Na de pauze bespraken de deelnemers in groepen met elkaar wat er goed en wat er minder goed gaat ten aanzien van deze thema’s. Wat willen ze behouden en wat zien ze graag anders in het toekomstige beleid? Wat zijn belangrijke speerpunten en wat is er nodig om hier invulling aan te geven? Het werd een interactieve bijeenkomst waarbij veel informatie is opgehaald. De GGD gaat hierna ook nog met andere stakeholders in gesprek en de gemeente neemt alle input mee in het nieuw op te stellen gezondheidsbeleid in 2022.

Samenwerking gemeente en eerste lijn in Zaltbommel

De gemeente en de zorggroep zijn van plan om zo’n twee keer per jaar een themabijeenkomst te organiseren, waarbij het doel enerzijds is elkaar beter te leren kennen, elkaars taal (beter) te spreken en korte lijnen te krijgen; anderzijds om gericht op thema concrete (samenwerkings)afspraken te maken en verbeterplannen te ontwikkelen en uit te voeren.

Tips en meer lezen over preventie en de eerste lijn

• Wegwijzer innovatie en preventie in de eerstelijnszorg
• Digitaal loket preventie in het zorgstelsel met goede voorbeelden
• NHG Zorgmodules leefstijl
• Positieve gezondheidszorg – oplossingsgericht werken
• Institute for Positive Health (IPH) (positieve gezondheid)
• Vereniging arts en leefstijl (leefstijlroer)
• Kamerbrief over voortgang Preventie in het Zorgstelsel, d.d. 9 juli 2021
• Kamerbrief over Bouwstenen voor een fundament onder toekomstig preventiebeleid, d.d. 7 juli 2021

Meer informatie

Wil je meer weten over preventie, leefstijl en positieve gezondheid en de mogelijkheden om op deze onderwerpen in te zetten in de eerstelijnszorg? We vertellen je graag meer. Neem contact op met Eefje de Bruijne.