Naar cases

Incontinentie bij ouderen: een onderwerp met impact

“Het gaat mij echt aan het hart als ik eraan denk wat het effect is van incontinentie op het leven van ouderen” – Bekkenfysiotherapeut Nicole van Bergen

Zijn er nog taboes in de zorg? Wat te denken van incontinentie? Een toenemend probleem naarmate de bevolking vergrijst, maar er wordt niet makkelijk over gesproken. Incontinentiemateriaal lijkt al snel de makkelijkste oplossing. Terwijl bekkenfysiotherapie wordt aangeraden als eerste behandeloptie; stevig wetenschappelijk onderbouwd én met goede resultaten. Waarom wordt het dan nog nauwelijks ingezet bij ouderen?

Hoe eerder, hoe beter

Nicole_van_BergenFysiotherapeut Nicole van Bergen uit Bennekom, gespecialiseerd in bekkenfysiotherapie, klopte met de vraag aan bij Mura Zorgadvies. “Het gaat mij echt aan het hart als ik eraan denk wat het effect is van incontinentie op het leven van ouderen. Mijn doel is het voorkomen dat mensen door een probleem als incontinentie in een sociaal isolement raken, of erger. Door een goede onderlinge samenwerking binnen de hele keten kunnen we dit probleem aanpakken. Voor bekkenfysiotherapie geldt: hoe eerder je begint met oefeningen, hoe beter.”

Draagvlak nodig

In het verleden had Nicole al contact met Mura in het kader van de Zorgkaart voor Ouderen. “Mura is een vertrouwd bureau: ik weet wat ik aan ze heb. En zo kwam ook dit onderwerp ter sprake. Ik vond het belangrijk om eerst te onderzoeken of er draagvlak was voor het idee om bekkenfysiotherapie veel breder in te zetten bij ouderen en wat de redenen zijn om voor een bepaalde behandeloptie te kiezen”, vertelt Nicole. “Lienke Scheurwater, adviseur bij Mura was direct enthousiast en zag de meerwaarde. Dankzij haar gingen letterlijk deuren open en konden we gezamenlijk optrekken.” Zo zorgde Mura dat het draagvlakonderzoek in opdracht van Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF) uitgevoerd kon worden.

Richtinggevend

“Vanuit KNGF omarmen wij het thema ‘multidisciplinaire samenwerking’”, stelt KNGF-Ledenadviseur Arjan Visscher. “Sterker nog, het is richtinggevend in wat we doen. Wat Nicole samen met Mura in gang heeft gezet, is daar een heel goed voorbeeld van. Het gaat ons om praktische oplossingen die zowel de patiënt als de zorg verder helpen vanuit de samenwerking binnen de keten. Mura heeft echt een toegevoegde waarde door haar onafhankelijke rol en ervaring in het enthousiasmeren van multidisciplinair samenwerken. Daarnaast heeft Mura een groot netwerk in de regio. Het is een bekende, betrouwbare partij waardoor andere disciplines gemakkelijker mee willen werken.”

Een onderwerp met impact

Door de gesprekken die Lienke voerde met onder andere huisarts, patiënt, apotheker, geriatriefysiotherapeut en thuiszorg bleek al snel dat er draagvlak is om bekkenfysiotherapie meer in te zetten, maar dat men het vooral lastig vond hóe het gesprek aan te gaan. Nicole: “Dat onderzoekswerk had ik nooit in mijn eentje kunnen doen. Mura heeft heel veel werk uit handen genomen.” Arjan voegt eraan toe: “Mura helpt om richtlijnen en protocollen in praktijk te brengen. Bij dit onderzoek lag er al een goede wetenschappelijke onderbouwing van de effecten van de behandeling met bekkenfysiotherapie, maar de implementatie bleef achter en het lukte de fysiotherapeuten zelf onvoldoende om de vinger op de zere plek te leggen. Door de aanpak van Mura komen we nu wél tot de kern en kunnen we hier iets aan doen.”

De oudere zelf aan het woord

Nicole vervolgt: “Waarin Mura net een stap verder ging dan ik zelf had bedacht, was dat zij ook een aantal patiënten interviewden. Hiermee konden de (voor)oordelen van zorgverleners gespiegeld worden aan de wensen en meningen van de oudere zélf. Dit leverde soms verrassende inzichten op, die nu mede richting geven aan hoe we in de pilot aan de slag gaan.” Nu uit het draagvlakonderzoek blijkt dat er animo is voor een pilot onder de ketenpartners, is het zaak om meer bekendheid te geven aan bekkenfysiotherapie en vooroordelen en belemmeringen weg te nemen. Ook hierbij is Mura betrokken. Want: “Dit is een veel duurzamere en betere oplossing dan het gebruik van incontinentiemateriaal!”