Uitkomst pilot bekkenfysiotherapie: positief effect op het leven van ouderen met incontinentie

Eén op de twee ouderen heeft last van ongewenst urineverlies. De impact van incontinentie op het leven van ouderen is groot, zowel lichamelijk, mentaal als sociaal. Bekkenfysiotherapie kan een groot deel van de problemen oplossen. Samen met betrokken zorgprofessionals (huisarts, apotheker, (bekken)fysiotherapeut en thuiszorg) ontwikkelden we daarom een geïntegreerde en ketengerichte werkwijze voor ouderen met incontinentie. Vorig jaar voerden we een pilot uit om vaker bekkenfysiotherapie in te zetten bij incontinentie bij ouderen. Wat leverde dat op?

Incontinentie leidt tot eenzaamheid

Incontinentie komt vaak voor bij ouderen van 65 jaar of ouder. Zo’n vijftig tot zeventig procent van de ouderen heeft er last van. Het zorgt voor urineweginfecties en obstipatieklachten. Een deel van de ouderen valt sneller, waardoor ze iets breken en in het ziekenhuis belanden. Incontinentie heeft ook grote sociale gevolgen. Sommige ouderen schamen zich ervoor en durven nergens meer naar toe, waardoor ze vereenzamen. De kosten zijn hoog, alleen al voor het incontinentiemateriaal is dit zo’n € 160 miljoen per jaar.

Droog door bekkenfysiotherapie

Bekkenfysiotherapie bij incontinentie is bewezen effectief. Een derde van de deelnemers aan de behandeling ervaart verbetering, twee derde is zelfs helemaal droog. Waarom wordt het dan nog nauwelijks ingezet bij ouderen? In 2019 is in Bennekom een pilot uitgevoerd om bekkenfysiotherapie meer onder de aandacht te brengen bij huisartsen, apotheek en thuiszorg. Uit de evaluatie blijkt dat de mogelijkheid om bekkenfysiotherapie in te zetten bij ouderen zelf en bij zorgprofessionals nu meer in beeld is. Zij geven aan het onderwerp steeds vaker te bespreken en ouderen door te verwijzen naar de bekkenfysiotherapeut.

Aandachtspunt blijft het bereiken van de ouderen en zorgen voor deelname. Doel van de pilot was om vijftig mensen te includeren, dat zijn er uiteindelijk achttien geworden. Dit heeft een aantal mogelijke oorzaken. Men vindt dat incontinentie iets is dat ‘hoort’ bij het ouder worden. Veel ouderen hebben daarnaast al meerdere aandoeningen en therapieën waardoor het hen ontbreekt aan energie of tijd om nog een extra training te volgen.

Verbetering kwaliteit van leven

Op basis van de beperkte gegevens is het moeilijk harde uitspraken te doen, maar de therapie lijkt effect te hebben. De meerderheid van de deelnemers van de pilot ervaart een duidelijke verbetering in zijn of haar kwaliteit van leven, de ernst en impact van de incontinentieklachten daalden en men kan beter participeren in de samenleving. De verwachting is dat ook het gebruik van incontinentiemateriaal daalde, omdat uit de eindmetingen naar voren komt dat het merendeel bijna of helemaal geen incontinentieklachten meer heeft. Uit deze pilot blijkt dus dat bekkenfysiotherapie effectief is en een positief effect heeft op de levens van deelnemers!

Bekkenfysiotherapie bespreekbaar maken

Leg als zorgprofessional deze factsheet ‘Incontinentie bij ouderen’ gerust op tafel om het gesprek aan te gaan met ouderen en de optie bekkenfysiotherapie aan te kaarten, als alternatief voor incontinentiemateriaal.

Wil je meer weten over de inzet van bekkenbodemtherapie in jouw gemeente of regio? Neem contact op met Marjoke Dijkema.