Visie Eerstelijnszorg 2030: sterke eerste lijn nodig voor succesvolle uitvoering IZA Regioplannen
In het Integraal Zorg Akkoord (IZA) is versterking van de eerstelijnszorg een belangrijk thema om de toegankelijkheid en continuïteit van zorg te waarborgen met behoud van kwaliteit. Om ervoor te zorgen dat goede zorg dicht bij huis blijft en betaalbaar is, is een sterke eerste lijn nodig. Daarover gaat de Visie Eerstelijnszorg 2030.
De kracht van de eerste lijn¹ schuilt in het laagdrempelige, generalistische en integrale karakter ervan. De eerste lijn is voor veel mensen het eerste aanspreekpunt voor vragen rond welzijn, gezondheid en ziekte, vaak zonder dat een verwijzing nodig is. Maar de eerstelijnszorg in Nederland staat onder druk. Er is een groeiende vraag naar zorg van ouderen en chronisch zieken, terwijl het aantal beschikbare zorgprofessionals afneemt. Welke stappen zet je om de samenwerking in regio en wijk te versterken? Hoe zorgen we dat patiënten beter worden voorbereid op en toegeleid naar de eerste lijn? En hoe verminderen we ongewenste druk op de eerstelijnszorg?
Visie 2030
Dinsdag 30 januari stuurde minister Helder de “Visie eerstelijnszorg 2030”² naar de Tweede Kamer, ondertekend door de IZA-partijen, met als doel de toegankelijkheid en continuïteit van de eerstelijnszorg te waarborgen. De focus van de visie ligt op het:
verminderen van druk op de eerstelijnszorg;- beter voorbereiden en begeleiden van patiënten naar de eerste lijn;
- bieden van passende eerstelijnszorg met aandacht voor gezondheid en kwaliteit van leven;
- optimaliseren van samenwerking tussen professionals in wijken en dorpen.
De visie benadrukt de noodzaak van hechte samenwerking tussen wijkprofessionals onderling en de regionale aanspreekbaarheid van eerstelijnszorg.
Eerste stappen: ZonMw voorbereidingssubsidie ‘Versterking eerstelijnszorg’
Mura gaat samen met regionale eerstelijnsorganisaties en samenwerkingspartners uit andere domeinen aan de slag met de vertaling van de Visie Eerstelijnszorg 2030 naar de regio. Hiervoor is in Gelderse Vallei en in Rivierenland de voorbereidingssubsidie van het ZonMw-programma ‘Versterking eerstelijnszorg’ aangevraagd. Begin april start de uitvoering om daarmee te komen tot een sterke eerstelijnszorg, lokaal en regionaal. De eerste stap is het maken van regionale plannen die ook aansluiten op de IZA-regiobeelden en regioplannen. In deze netwerkfase worden de verschillende partijen bij elkaar gebracht.
Lokaal en regionaal
Een belangrijk onderdeel van de subsidie is de totstandkoming van lokale wijkverbanden met in ieder geval de volgende kernspelers: huisartsen, wijkverpleging, sociaal domein professionals (sociaal werk) en apothekers. Vanuit deze wijkverbanden kunnen professionals beter inspelen op de specifieke behoefte van de burgers. Ook kunnen ze hierin samenwerken aan vernieuwing en preventie in de eerste lijn.
Daarnaast werken we aan een goede vertegenwoordiging van de verschillende disciplines in de eerstelijnszorg in de regionale samenwerkingsverbanden. Zodat ze bijvoorbeeld met mandaat en draagvlak afspraken kunnen maken met verzekeraars, gemeenten en andere zorgdomeinen. Dat betreft afspraken over de organisatie, infrastructuur en activiteiten die nodig zijn om de eerstelijnszorg duurzaam toegankelijk te houden en te versterken.
Lange adem
De komende jaren worden gezien als ontwikkeljaren waar de regio de contouren van het eerstelijnssamenwerkingsverband per regio vormt. De totstandkoming van de lokale wijkverbanden en de regionale samenwerking zijn groeiprocessen die de komende jaren stap voor stap en samen met alle organisaties plaatsvinden. Een belangrijke eerste stap hierin is dat de individuele disciplines zich zodanig organiseren dat gemandateerde afvaardiging naar het samenwerkingsverband mogelijk is. We zien nu al dat er in Gelderse Vallei en Rivierenland geformaliseerde netwerken worden opgezet door bijvoorbeeld paramedici en apothekers. Zo bereiden we ons voor op de toekomstige brede eerstelijnssamenwerkingsverbanden.
Meer weten?
Ook werken aan versterking van de eerstelijnszorg of heb je vragen? Neem contact op met Eefje de Bruijne of Esmee Boerstal.
¹ ‘Daar waar we spreken over de eerste lijn bedoelen we naast de eerstelijnszorg ook dat deel van het sociaal domein dat inwoners met een hulpvraag ondersteunt, omdat zij essentieel zijn in het ondersteunen van burgers met een hulpvraag die buiten de eerstelijnszorg ligt en daarmee met het toegankelijk houden van de eerstelijnszorg’ aldus de Visie Eerstelijnszorg 2030.
² De visie is mede opgesteld door InEen, LHV, NHG, Patiëntenfederatie, ZN, ActiZ, V&VN, Zorgthuisnl, KNMP, KNGF, Paramedisch Platform NL, Verenso, NVAVG, VNG, Sociaal Werk Nederland, VWS, NZa en Zorginstituut Nederland.