Unieke kenmerken van ouderen: werken met klantprofielen
‘De oudere’ bestaat niet, dat weten we allemaal. Iedere oudere is uniek. Maar met beleid en collectieve gezondheidsbevordering richten we ons vaak op groepen mensen. Hoe kun je dan toch goed aansluiten bij de wensen en behoeften van individuele ouderen? Luc Straatman heeft de afgelopen maanden onderzoek gedaan om te kijken of ‘klantprofielen’ van gezond ouder worden hierbij kunnen helpen.
Luc is student gezondheidswetenschappen aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. GGD Gelderland-Zuid, GGD Gelderland-Midden, academische werkplaats AMPHI en Mura Zorgadvies vroegen hem om te onderzoeken hoe de impact van gezondheidsbevordering en gezondheidsbeleid op gezond ouder worden kan worden vergroot, door het gebruik van ‘klantprofielen’. Het onderzoek vond plaats in de eerste helft van 2021 in de regio’s Gelderland Midden en Zuid. Door in gesprek te gaan met professionals en met oudere inwoners en ideeën te verzamelen, zijn de klantprofielen gemaakt.
Wat zijn klantprofielen?
Bij het opstellen van de klantprofielen heeft Luc breder gekeken dan naar de ‘standaard’ indeling op demografische variabelen, zoals leeftijd. Vaak zegt dat niet zo heel veel over hoe iemand in het leven staat, wat hij/zij belangrijk vindt en hoe hij/zij tegen gezond ouder worden aankijkt. Met klantprofielen sluit je aan bij de motivaties, behoeften, uitdagingen, persoonlijke doelen, kennis en mogelijkheden van de ouderen zelf. Daarmee kunnen zorgverleners en gezondheidsbevorderaars in hun beleid, activiteiten en communicatie beter aansluiten op wat er voor mensen écht toe doet. En dat vergroot de kans op succesvolle gedragsverandering.
Welke groepen ouderen zijn te onderscheiden?
De resultaten laten zien dat gezond ouder worden afhangt van de ervaren gezondheid van een persoon. Aspecten als veerkracht, zelfstandigheid en nieuwsgierigheid hangen hiermee samen. Er zijn in het onderzoek drie subgroepen te onderscheiden: mensen met een minder goed ervaren gezondheid, mensen met een goed ervaren gezondheid en mensen met een heel goed ervaren gezondheid.
Mensen met een minder goed ervaren gezondheid vinden het vaak lastiger om gezond te leven. Gezondheid bestaat daarbij uit verschillende onderdelen. Hierbij kun je denken aan de sociale relaties, leefstijl en gedrag, financiële middelen en de fysieke omgeving. Voor mensen met een goede gezondheid ligt de uitdaging meer in het volhouden van gezond gedrag. Mensen met een heel goede gezondheid ervaren minder moeilijkheden of stappen hier gemakkelijk overheen. Het is dus belangrijk om mensen te helpen/steunen waar de invloed het grootste is. Daarbij wordt rekening gehouden met de uitdagingen van verschillende groepen.
Een mannelijke deelnemer (73) zegt hierover: “Ik kan niet meer op de fiets [red: door fysieke beperkingen]. Ik neem vaak de auto van A naar B. Dat is jammer, vooral omdat ik veel alleen ben sinds mijn vrouw een jaar geleden is overleden.”
In de factsheet zijn de drie klantgroepen uitgewerkt in drie fictieve voorbeeldpersonen. Na de zomer gaat een volgende stagiaire, Anne Muilenberg, aan de slag met een verdere uitwerking van de klantprofielen en hoe deze in de praktijk te gebruiken zijn.
Onderzoek om te kunnen sturen
In het Rivierenlandse ouderenzorgprogramma ‘Samen… Oud in Rivierenland’ is informatiemanagement een belangrijke pijler. Van de projecten en activiteiten die we in de regio ontplooien willen we natuurlijk graag weten wat we ermee bereiken: doen we de juiste dingen én doen we de dingen goed? GGD Gelderland-Zuid, GGD Gelderland-Midden, AMPHI en Mura Zorgadvies werken hierin samen, onder meer door het uitzetten van stageopdrachten.
Samen… Oud in Rivierenland
‘Samen… Oud in Rivierenland’ is dé aanpak waar zorg en sociaal domein samenwerken voor innovatieve zorg voor ouderen. Dit doen we met Eerstelijns Centrum Tiel, Zorggroep Gelders Rivierenland, Zorgcentra De Betuwe, Santé Partners, SZR, Ziekenhuis Rivierenland, GGD Gelderland-Zuid, de Rivierenlandse gemeenten en Mura Zorgadvies.
Heb je een (onderzoeks)vraag of wil je meer weten over de klantprofielen? Neem dan contact op met Eefje de Bruijne.