Reablement verdient een structurele plek in de ouderenzorg – de praktijk én wetenschap laten zien waarom

Ouderen zo lang mogelijk zelfstandig, waardig en met kwaliteit van leven thuis laten wonen. Het is een van de grootste opgaven in de ouderenzorg. Onze pilot Samen, Op Eigen Kracht liet zien dat reablement precies daarbij helpt. De landelijke beleidsbrief, gedragen door 30 partijen, bevestigt dit: reablement is wetenschappelijk bewezen, geeft in verschillende regio’s vergelijkbare resultaten én moet structureel worden ingebed in de zorg. 

Lokaal bewijs: brede verbetering op alle domeinen van Positieve Gezondheid

In onze pilot Samen, Op Eigen Kracht doorliepen 16 ouderen het volledige achtweekse reablement-traject. Zij formuleerden 68 persoonlijke doelen, van sociaal actiever worden tot zelfstandig steunkousen aantrekken. De resultaten spreken voor zich: 

• Verbetering op álle zes domeinen van Positieve Gezondheid 

• Een waardering van 7,7 

• 85% vond de betrokkenheid van welzijn waardevol 

• Professionals ervoeren meer werkplezier 

• Ouderen benoemden letterlijk dat de gesprekken en het stellen van persoonlijke doelen, hen weer aan het denken zette

Het succes zat niet alleen in concrete acties, maar juist in de cultuurverandering erachter: professionals doen stappen terug, stellen andere vragen en stimuleren eigen regie. Daardoor ontstaat een gelijkwaardigere samenwerking en een heel andere dynamiek in het dagelijks leven van ouderen. 

Landelijk bewijs: ook elders werkt reablement aantoonbaar

De landelijke beleidsbrief Reablement – Ouderen aan het roer onderbouwt wat wij lokaal ervaren. Uit tal van studies en pilots blijkt dat reablement leidt tot: 

• 50% van de cliënten weer volledig zelfstandig na afronding van het programma 

• Significant minder zorggebruik 

• Uitstel van verpleeghuisopname van gemiddeld 3 naar 8 maanden 

• Kostenbesparing, onder meer € 584,- per bewoner in verpleeghuizen waar het ZELF-programma werd toegepast 

Daarnaast toont onderzoek aan dat professionals die getraind zijn in het gedachtegoed van reablement, cliënten duurzaam meer stimuleren tot actief dagelijks functioneren. Ouderen, naasten en professionals waarderen de aanpak zeer, ook landelijk. 

Breed gedragen oproep voor structurele verankering

De Academische Werkplaats Ouderen Limburg en verschillende zorgorganisaties waarschuwen: zonder structurele inbedding dreigt reablement een tijdelijk initiatief te blijven. Zij pleiten, net als wij, voor: 

• Een brede cultuurverandering: van ‘recht op zorg’ naar ‘recht op een zelfstandig leven’ 

• Radicale veranderingen in werkwijzen, scholing en leiderschap 

• Domeinoverstijgende organisatie en financiering, zodat samenwerking tussen zorg en sociaal domein normaal wordt 

Deze oproep wordt inmiddels gedragen door ruim 30 landelijke partijen uit zorg, welzijn, beleid en onderwijs. Dat reablement nu is opgenomen in het Hoofdlijnenakkoord Ouderenzorg, onderstreept de urgentie. 

Waarom dit nú belangrijk is

De vergrijzing neemt toe en professionals staan onder druk. Reablement biedt een oplossing die niet alleen wordt gewaardeerd door ouderen, maar ook duurzaam is voor het zorgstelsel: het vermindert zorgvraag, versterkt zelfstandigheid en creëert meer werkplezier en samenwerking. 

Onze regio laat zien dat het werkt. De landelijke beweging bevestigt dat het kán. Nu is het tijd om samen te zorgen dat reablement geen pilot blijft, maar de nieuwe standaard wordt in de ouderenzorg. 

Meer informatie

Lees de Beleidsbrief Reablement – Ouderen aan het roer of bekijk de landelijke definitie reablement. Wil je meer weten over de pilot Samen, Op Eigen Kracht? Of wil je de mogelijkheden van reablement voor je eigen regio inventariseren? Neem contact op met Huub Creemers.