Blog: Veranderen van de veranderaars?!

Door Inge van Kooten en Esmee Boerstal.

Veranderingen. Er is geen enkele sector die zo snel (en vaak) verandert als de zorgsector, bijvoorbeeld op het gebied van digitalisering. Ook om de zorg toekomstbestendig te houden is anders werken nodig. Gelukkig is veranderen een werkwoord. Je kunt er dus mee aan de slag om je deze ‘vaardigheid’ eigen te maken. Tijdens de derde sessie van het Digitale Innovatie Team (DIT) nam Inge van Kooten ons mee in het leerproces van verandering. Ze gebruikt hierbij als metafoor ‘de veranderkuil’.

De veranderkuil

DIT’er Inge van Kooten begeleidt al jaren succesvolle veranderingen en is gedreven door wat mensen beweegt om een andere stap te zetten (of juist niet). Ze is de auteur van het boek: ‘Mensen maken of breken een verandering’. Inge: “Veranderen is een leerproces, er is geen kant-en-klaar stappenplan dat je kunt volgen en het vraagt altijd om maatwerk. Veranderen gaat altijd gepaard met vallen en opstaan. De veranderkuil kan je helpen om jezelf en anderen meer inzicht te geven in het veranderproces. Falen, twijfelen, experimenteren, nog even niet willen, een afslag nemen die niet werkt, het niet meer weten en succesjes boeken – in de veranderkuil wordt zichtbaar dat het er allemaal bij hoort om tot verandering te komen”.

Figuur 1: Visualisatie van de veranderkuil (uit het boek: Mensen maken of breken een verandering)

In de masterclass vroegen we de DIT-ers: ‘Waar ben je in de veranderkuil ten aanzien van het digitaliseren van de zorg?’ Mooie, openhartige antwoorden volgden. Een greep eruit:

“Het voordeel van een digitaal fysioconsult (door corona) was dat mensen zelf meer aan het werk gingen om hun klachten aan te pakken. Ik vroeg me opnieuw af, wat is het effect van mijn gesprek en wat doet mijn aanraking? Nu zijn we weer terug bij het oude normaal – we gaan meteen ‘kneden’. Maar ik merk dat ik wel een nieuwe combi wil. Maar hoe bereik ik dat?”

“De ene keer voel ik me een soort superman met allerlei ideeën onder mijn arm om de zorg te digitaliseren. De andere keer zit ik onderin de veranderkuil als ik alle bezwaren hoor. Dan zakt de moed me even in de schoenen.”

“Uit onderzoek blijkt dat in de huisartsenzorg 17 procent digi-starter is… dus voor hen kunnen de veranderkuilen best steil zijn. Een afgrond waar je in eerste instantie liever van weg blijft. Fijn dat we met DIT ook onderzoeken hoe we de digitale hulp kunnen bieden.”

“Zelf wil ik echt dat we de zorg meer gaan digitaliseren. Maar… ik ben soms ook wat huiverig. Ik ben bang dat mijn werkgeluk minder wordt met al die apps.”

Het was mooi om als DIT te ervaren hoe de veranderkuil fungeert als een praatplaat en de verbinding tussen mensen in verandering versterkt. Dus hang de veranderkuil op bij je team en ga regelmatig in gesprek over ‘waar je zit’ en ‘wat je nodig hebt’ om verder te gaan met je verandering.

Veranderen door te ontdekken, beproeven en te evalueren

Om samen met professionals in de regio een impuls te geven aan digitalisering van de zorg, richtten we het Digitale Innovatie Team (DIT) op. Daarbij vinden we het belangrijk om inzicht te geven in kansen (wat) en mogelijkheden (hoe), waarmee we professionals motiveren om met digitale innovatie aan de slag te gaan. We ‘droppen’ geen digitale innovaties. Digitale innovaties zijn namelijk een middel en géén doel. Om digitale innovaties te implementeren hebben professionals en patiënten ondersteuning op maat nodig, waarbij rekening wordt gehouden met hun digitale vaardigheden en veranderbereidheid. We willen weten of, en zo ja hoe, digitale innovaties werken in onze regio. Hierbij willen we niet enkel focussen op resultaten maar richten we ons op praktijkonderzoek waarbij we kunnen blijven leren en ontwikkelen.

VERANDERKRACHT voor digitale innovatie