Blog – Personeelstekort in de zorg: eerst de gaten in het vergiet dichten

Door Esmee Boerstal.

“De zorg is een vergiet. Het lekt er aan alle kanten uit.” aldus Doekle Terpstra, oud-voorzitter commissie Werken in de Zorg. En daar heeft hij gelijk in: 20% van de ondervraagde praktijkondersteuners is van plan binnen vijf jaar te stoppen volgens onderzoek van het Nivel*. Tegelijkertijd blijkt uit cijfers van het CBS dat in 2022 ruim 155.000 medewerkers uit de zorg vertrokken. Dat is de grootste uitstroom sinds 2010! Op het CBS Dashboard zien we dat de uitstroom in de regio Midden-Gelderland hoger ligt dan in de meeste andere regio’s. Opvallend genoeg zet men, om personeelstekorten aan te pakken, nu vooral in op het werven van nieuw personeel (instroom). Terwijl de uitstroom een groot deel van die instroom tenietdoet.

Wat als we beter ons best zouden doen om mensen te behouden in de zorg?

Waarom mensen de zorg verlaten

Je denkt vast dat mensen vooral weggaan uit de zorg vanwege de té hoge werkdruk en het té lage salaris? De uitkomsten van het landelijke uitstroomonderzoek verrassen je dan wellicht. Dit laat namelijk zien dat bij veel mensen die de zorg verlaten vooral de volgende overwegingen een rol spelen:

• Loopbaanmogelijkheden
• Uitdaging in werkzaamheden
• Manier van werken en aansturen
• Werksfeer en samenwerking
• Inhoud werk / type cliënten

Dat zijn stuk voor stuk zaken waar je als werkgever (en organisatie) veel invloed op kunt hebben. En dus, zijn het volgens mij de werkgevers (en organisaties) die de gaten in het vergiet kunnen dichten.

Een positieve organisatiecultuur

Werkgevers moeten op een andere manier proberen om mensen te behouden voor de zorg, immers de huidige werkwijze lijkt niet te werken. De oplossing vraagt volgens mij om een kritische blik binnen in de organisatie. In een positieve werkcultuur staan de medewerkers op de eerste plaats (en dus niet de patiënt!), staan de vier pijlers van werkgeluk centraal (uitleg over de pijlers lees je in onze whitepaper) en kom je tot gedrag gericht op het verbeteren van de vier pijlers. Het gedrag van iedereen individueel en in het team ondersteund door de organisatie draagt bij aan een positieve werkcultuur. Een positieve cultuur is geen doel op zich. Het is een middel om visie, missie en organisatie doelstellingen te realiseren waaronder het behouden van personeel. Volgens mij kan het bijna niet anders dan dat jij nu denkt: “Ja, wow, dat klinkt goed. Gaan we doen”…. “Oh, wacht, hoe dan?”.

Hoe dan? Wij geven je hét recept

Hier is het: het recept om te komen tot een positieve werkcultuur! Helaas, zo werkt het niet leerde ik tijdens de opleiding tot werkgelukdeskundige bij Happy Office. Het creëren van meer werkgeluk en het bouwen van een positieve werkcultuur is een proces. Het vraagt om maatwerk: wat iemand gelukkig maakt kan voor iedereen namelijk anders zijn. En bovenal: het vraagt om actie! Je denkt misschien weer: “Dat klinkt goed! Maar, hoe dan en welke actie dan?”

Mura kan je helpen om je eigen recept te maken voor behoud van medewerkers. Wij dragen de ingrediënten aan, helpen je bij de juiste volgorde en de bereiding. Een aantal van deze ingrediënten vind je in de toolbox die we ontwikkelen voor leidinggevenden en teams. In de toolbox zitten praktische instrumenten voor specifieke vraagstukken rondom het behoud van vitale en veerkrachtige medewerkers in de zorg. We gaan met je aan de slag op drie niveaus:

1. Individu: met onze theoretische kennis en praktische tips maakt elke medewerker zijn eigen persoonlijke plan om stappen te zetten op elk van de vier pijlers. Dit kunnen we bijvoorbeeld doen tijdens een inspirerende workshop of één-op-één gesprekken.
2. Team: Met behulp van diverse tools komen tot concrete acties voor het team op de vier pijlers van werkgeluk. Hoewel iedereen verantwoordelijk is voor zijn/haar eigen werkgeluk, kan het beleggen van taken wel helpen. Net als het het inzicht in wat werkgeluk voor de individuele medewerker betekent. Daarmee borg je het in je organisatie en gaat het leven. Ben je leidinggevende? We kunnen je ondersteunen bij het vormgeven van aantrekkelijk werkgeverschap, waarbij we inzoomen op jouw rol bij per werkgelukpijler. Door samen aan de plannen te werken, werken we aan verbinding én eigenaarschap. Nu al meer weten? Lees dit artikel over goed werkgeverschap.
3. Organisatie: Stapsgewijs gaan we met elkaar aan de slag om te bouwen aan een positieve werkcultuur in de organisatiecultuur.

En nu echt aan de slag!

Neem contact op met Anne-Marie Winkelman of Esmee Boerstal. We komen graag bij je langs voor een kennismakingsgesprek, zodat we er samen voor zorgen dat meer medewerkers in de zorg- en welzijnssector lekker (blijven) werken in de Gelderse Vallei en Rivierenland!

* in opdracht van de Nederlandse Vereniging van Praktijkondersteuners en Praktijkverpleegkundigen (NVvPO)