Blog – Digitale vaardigheden in de zorg: Een nieuw liedje leren dat een hit gaat worden

Blog door Huub Creemers.

Ken je dat: je hoort een liedje voor de eerste keer en denkt ‘mmh, vind ik dit leuk?’. Maar je hoort het liedje vaker en vaker en begint het toch te waarderen. Het refrein is aanstekelijk. Je begint een beetje mee te neuriën en na verloop van tijd draai je de radio harder als het liedje gespeeld wordt. Je zingt zelfs mee en realiseert je niet dat je dit liedje eerst ‘nog’ niet mooi vond. Herkenbaar?

Ik kan mij voorstellen dat je nu denkt ‘waarom deze inleiding?’ Laten we ‘het nieuwe liedje’ vervangen voor ‘een digitale vaardigheid’. Een voorbeeld: Je ziet, leest of hoort een handige tip die jouw werkzaamheden makkelijker maakt. In eerste instantie denk je, ‘ik vind het eigenlijk niks want hoe ik het doe, zo doe ik het al jaren en dat werkt ook’. Maar toch pas je de tip een keer toe. En nog eens, en nog eens. Het scheelt tijd, is praktisch en onbewust kan je je niet eens meer voorstellen dat je het ooit níet zo hebt gedaan.

Werkconferentie ‘digitale vaardigheden in de zorg’

Deze associatie had ik nadat ik in de auto stapte en naar huis reed van de 12^e werkconferentie ‘digitale vaardigheden in de zorg’ begin juni. Ik dacht na over mijn persoonlijke groei aan digitale vaardigheden. Na zelf 15 jaar als zorgprofessional te hebben gewerkt, houd ik me nu bij Mura bezig met dit thema. En nee, ik was en ben zelf ook geen digi-held. In de afgelopen 1,5 jaar dat ik bij Mura werk, heb ik ervaren hoe digitale vaardigheden mij helpen om mijn werk leuker en sneller uit te voeren. Een gezonde dosis nieuwsgierigheid en een organisatie met collega’s die openstaan om mij te helpen, hielpen hierbij.

Digicoach

We gaan een paar uur terug in de tijd. Als ik bij de werkconferentie ‘digitale vaardigheden in de zorg’ kom, kijk ik nieuwsgierig om mij heen welk type mensen hier zijn. Door wat gesprekjes aan te gaan hoor ik al gauw dat er veel zorgprofessionals aanwezig zijn die ook digicoach zijn. Een digicoach is een zorgprofessional die de taak heeft om zijn/haar collega’s te ondersteunen in het vergroten van hun digitale vaardigheden. Digicoach zie ik als een goede ontwikkeling om het digitale vaardigheden-taboe binnen organisaties te doorbreken en samen digitale vaardigheden aan elkaar maar vooral met elkaar te leren.

Leren van elkaars goede voorbeelden (en durven vragen)

De mens is een sociaal wezen. In de eerste levensfase ontwikkelt ons brein gelijk aan dat van een chimpansee, maar hoe kan het dat wij toch fors afstand nemen in ontwikkeling en vaardigheden? Door ‘sociale intelligentie’, wat je bijvoorbeeld ziet bij peuters die gaan experimenten (“ik ben twee en ik zeg nee”). Sociale intelligentie, dat wil zeggen sociaal leren en samen leren, maakt het mogelijk om deze ontwikkeling door te maken als mens. Dit leer je van een ouder, broer, zus maar ook collega’s en omgeving.  We observeren gedrag, we delen en ontvangen, hierdoor leren we taken effectiever uit te voeren.

Maar wat heeft sociale intelligentie nou te maken met digitale vaardigheden? Geef digitale vaardigheden de aandacht en we leren door sociale intelligentie. Zodra er geen aandacht voor is, of er heerst een taboe op, vermindert het sociale leereffect, kortom we leren niet meer van en met elkaar. Nodig elkaar uit om digitale vaardigheden te delen, te bespreken of spelenderwijs onder de aandacht te brengen. Zo hebben wij bij Mura een groep op Teams ‘Slimmer werken door digi-tips’, waarin we handigheidjes of tips met elkaar delen. Ondanks dat je misschien denkt ‘Is dit niet te knullig om te vragen of te delen?’, zul je merken dat juist de kleinste tip de reactie uitlokt: ‘O, kan het ook zo, nooit geweten, dat is handig’. Je zult zien, het sociale leren doet de rest!

Succesvolle ingrediënten om te leren

Dat we leren door kijken, schrijven, lezen, luisteren of door gewaarwording van de eigen lichaamshouding en beweging, zal misschien niet nieuw voor je zijn. Het beste is een combinatie hiervan, waarna je herhaalt, toetst en het in verschillende vormen toepast. Dat is ook herkenbaar voor een digitale vaardigheid: je ziet of leest het, je probeert het, dit herhaal je en maakt het je eigen en bent er blij mee. Als je dit onder woorden brengt in ingrediënten om succesvol te leren dan kom je op het volgende uit:

1. Gerichte aandacht
2. Actieve betrokkenheid
3. Snelle feedback: gaat het goed of fout.
4. Herhalen en consolidatie.

Wist je dat leren op latere leeftijd heel veel voordelen kent?

Plenaire spreekster Marie Louise Kok van de Leyden Academy deelde tips met ons om te leren op latere leeftijd. Een relevant thema, als je bedenkt dat er circa zes miljoen vijfenvijftigplussers in Nederland zijn, die hard nodig zijn op de arbeidsmarkt, maar die soms moeizamer te motiveren zijn voor scholing. Leren op latere leeftijd kan als spannend worden ervaren, vaak speelt het ontbreken van vertrouwen hierin een rol. Mensen hebben het idee een technologische achterstand te hebben en worden angstig over prestaties op dat vlak. Maar je kunt met een totaal andere gedachte naar dezelfde situatie kijken. Wist je dat leren op latere leeftijd veel meer voordelen kent in vergelijking tot een jongere collega? Ik noem een aantal bewezen voordelen, die leren op latere leeftijd kent:

• Een betere impulscontrole, gerichte aandacht voor de aan te leren vaardigheid
• Verbaal vaardig, vermogen om goed verbaal te communiceren en specifiek vragen te stellen
• Beter in oplossen van problemen
• Meer oefeningen gehad dan jongere personen, negativiteit uitsluiten
• Tevreden zijn, accepteren van omstandigheden
• Gebruiken van eigen ervaring om grenzen te verleggen

Mijn conclusie van deze werkconferentie ‘digitale vaardigheden in de zorg’

Stap over je schaduw als zorgverlener, als organisatie, als team. Schuif digitalisering als taboe opzij en ga met elkaar sociaal leren. Leren is leuk! Denk nog maar eens terug aan dat liedje, dat je eerst niets vond en nu meezingt.

Wij denken graag met je mee

Wil je dat wij een keer meedenken en kijken waar digi-winst binnen jouw organisatie te behalen valt? Of een scholing op maat verzorgen? Neem contact op met Huub Creemers of Esmee Boerstal.