Oplossingsgericht leidinggeven: hoe creëer je een optimale samenwerking?

Oplossingsgericht werken is een succesvolle werkwijze voor zorgverleners in het contact met hun patiënten en cliënten. En het is zeer geschikt voor het werken binnen teams en organisaties. Hoe werk je optimaal samen met patiënten, collega’s en medewerkers? Hoe stel je de juiste vragen en heb je meer oog voor wat werkt in plaats van wat niet werkt?

Fredrike Bannink, klinisch psycholoog en jurist, autoriteit op het gebied van oplossingsgericht werken licht toe hoe het werkt. “We zijn vanuit het medische model geneigd om te kijken naar het probleem; wat werkt er niet, hoe is het ontstaan, hoe repareer je wat er mis is? Met oplossingsgericht werken keer je die focus om: je kijkt naar de gewenste uitkomst. Wat wil je voor het probleem in de plaats? Wat werkt? Hoe zien volgende tekenen van vooruitgang eruit? Uiteraard naast het geven van erkenning voor hoe moeilijk sommige situaties kunnen zijn. Het doel is om medewerkers uit te nodigen optimaal te functioneren, met zoveel mogelijk autonomie, competentie en verbondenheid. Met als gevolg dat zij zich meer betrokken en prettiger voelen, waardoor hun prestaties ook verbeteren.”

Focus op wat werkt

We hebben allemaal de neiging om meer te kijken naar wat er niet goed gaat dan naar wat er wel goed gaat. Die verhouding is 7:1! Fredrike: “Dat geldt uiteraard ook voor de zorgpraktijk. Niet alleen in het contact met de patiënt, maar ook in hoe je naar je team(s) kijkt. Dat betekent dat je jezelf en de mensen met wie je samenwerkt kunt uitnodigen om veel meer naar het positieve te kijken dan ze wellicht tot nog toe doen.”

Waardering van medewerkers

Leidinggevenden kunnen zichzelf afvragen: Waardeer ik mijn medewerkers voldoende? Geef ik ze voldoende autonomie? Heb ik oog voor hun competenties door vragen te stellen als ‘hoe is je dat gelukt?’, ‘hoe ben je op dat goede idee gekomen?’. Daarmee nodig je je medewerkers uit succesverhalen over zichzelf te vertellen, ook al vinden ze dat soms wat onwennig.

Leidinggevende als troubleshooter

Leidinggevenden zien hun medewerkers vaak alleen als er problemen zijn. Fredrike: “Wat ik hoor van leidinggevenden is dat ze een soort troubleshooter geworden zijn. En dat ze daardoor te weinig toekomen aan andere zaken, zoals het inspireren en laten floreren van hun teams, en dat is zo jammer.”

“Je mobiliseert denkkracht. Het geeft je het gevoel dat je het niet in je eentje doet.” – Jan Feenstra, apotheker

Apotheker Jan Feenstra geeft aan hoe oplossingsgericht leidinggeven zijn werk veranderde: “Oplossingsgericht werken voegt iets toe aan wat ik tot nu toe aan bagage heb om een apotheek te draaien”, zegt de apotheker met meer dan 25 werknemers. Jan vertelt in het boek ‘Oplossingsgericht Leidinggeven’¹ hoe hij na een training oplossingsgericht werken de functioneringsgesprekken heel anders inging. Door het inzetten van oplossingsgerichte vragen merkte Jan dat hij veel minder hard aan het trekken was om resultaat te bereiken. Voorheen was het verder zo dat wanneer werknemers met een probleem kwamen, híj vooral hard ging nadenken over een oplossing. Nu vraagt hij werknemers zelf met drie oplossingen te komen en belooft te zullen meedenken. Jan: “Je mobiliseert denkkracht. Het geeft je het gevoel dat je het niet in je eentje doet.”

Wil jij ook oplossingsgericht leidinggeven?

Oplossingsgericht werken biedt volop mogelijkheden voor leidinggevenden. Je kunt het ook inzetten om bijvoorbeeld de veerkracht binnen je team(s) te vergroten, oplossingsgerichte jaargesprekken te voeren, oplossingsgericht conflicten op te lossen en oplossingsgericht te vergaderen, te coachen en te trainen.

Ben je benieuwd wat je als leidinggevende kunt doen om meer positiviteit in je werk en team(s) te ervaren? Geef je dan op voor de eendaagse ‘Training oplossingsgericht Leidinggeven’ op 6 februari. Of neem contact op met Susan Adam, zij kan je alles vertellen over oplossingsgericht werken.

¹ Fredrike Bannink (2012) Oplossingsgericht Leidinggeven (Pearson Assessment and Information).