Vanuit de huisartsenpraktijk meebouwen aan een kansrijke start voor elk kind
Als je naar het actieprogramma Kansrijke Start kijkt, dan denk je al snel aan de rol die verloskundigen, kraamzorg en de jeugd- en gezinswerker daarin vervullen. Maar juist ook huisartsen, doktersassistenten en praktijkondersteuners kunnen een belangrijke bijdrage leveren. Bijvoorbeeld omdat zij kwetsbare gezinnen al eerder in beeld hebben. En er zijn nog meer redenen.
Kansrijke start richt zich op de zorg en ondersteuning aan kwetsbare gezinnen in de eerste 1000 dagen van kinderen (10 maanden voor de geboorte tot de leeftijd van ongeveer 2 jaar). Tessa Roseboom, hoogleraar Vroege Ontwikkeling aan de Universiteit van Amsterdam vertelt in deze video hoe belangrijk deze periode is voor de ontwikkeling van het kind.
Wat kun jij als huisarts, POH’er of assistente doen?
Huisartsen, doktersassistenten en POH’ers kunnen in signalering, gespreksvoering en de organisatie van ondersteuning een belangrijke rol spelen in deze periode. Denk aan:
- Vroegsignalering van kwetsbare situaties en verwijzen naar passende hulpverlening
- (Aanstaande) ouders in kwetsbare omstandigheden zijn vaak al in beeld bij de huisartsenpraktijk. Op basis van gesignaleerde risicofactoren kun je overleggen met /of een patiënt verwijzen naar de geboortezorgpartners, de Jeugdgezondheidszorg en/of het sociaal domein.
- Gezond zwanger worden
- Stel de vraag aan je patiënten ‘Wil je het komende jaar zwanger worden?’ om bewustwording te creëren van de positieve invloed van een gezonde leefstijl, financiële en mentale voorbereiding op de komst van een kind.
- Adviseer patiënten met een kinderwens om zwangerwijzer.nl in te vullen, plan zelf een preconceptie consult in of verwijs naar een verloskundige.
- Onbedoelde zwangerschappen voorkomen
- Overweeg verwijzing naar de GGD voor een Nu Niet Zwanger gesprek waarin vrouwen en mannen in een kwetsbare situatie ondersteund worden bij het nemen van de regie over hun kinderwens.
Lokale coalities Kansrijke Start kennen het aanbod
Er is veel aanbod binnen het medisch, sociaal en informeel domein om (aanstaande) ouders in kwetsbare omstandigheden te helpen. Huisartsen of POH’ers kennen niet altijd al het lokale aanbod aan hulp- en zorgverlening, en dat hoeven ze ook niet allemaal zelf te weten. Lokale coalities Kansrijke Start helpen hierbij.
In lokale coalities werken (geboorte)zorgprofessionals, Jeugdgezondheidszorg (JGZ), gemeenten, het sociaal domein en het informeel netwerk aan een samenhangende aanpak die past bij de lokale situatie. Zij ontwikkelen bijvoorbeeld zorgpaden, een sociale kaart en organiseren een multidisciplinair overleg waarin kwetsbare zwangeren besproken worden. Hiermee krijg jij als huisarts of POH’er duidelijk naar wie je kunt verwijzen als er meer aan de hand is dan alleen medische klachten.
Samen voor preventie
Wil je meer weten over Kansrijke Start voor de huisartsenpraktijk? Lees deze factsheet van VWS. Wil je meer weten over de lokale coalities in de regio Gelderse Vallei en Gelders Rivierenland? Neem contact op met Anneke Jansen of Noor Scheffers.
Achtergrondinformatie: Wat is Kansrijke Start?
De meeste kinderen in Nederland maken een goede start in het leven en groeien gezond op. Er zijn echter ook kinderen (± 1 op de 6) die een minder goede start maken, door bijvoorbeeld vroeggeboorte, laag geboortegewicht en blootstaan aan medische of sociale risicofactoren zoals stress, rook, slechte voeding of gebrek aan liefdevolle aandacht. Dit heeft een levenslang effect op zowel de fysieke als mentale gezondheid en ontwikkeling. En daarmee op de kansen op school, op de arbeidsmarkt en in de maatschappij. Het ministerie van VWS heeft daarom in september 2018 het landelijke actieprogramma Kansrijke Start gelanceerd. Kansrijke Start is ook een belangrijk thema in het IZA en GALA. Meer informatie: Actieprogramma 2018-2021, de Vervolgaanpak 2022-2025 en IZA en GALA.