Hoe zit het nou met… GALA, brede SPUK en IZA?

Zowel in ‘zorgland’ als in ‘gemeenteland’ is veel in beweging deze maanden. Termen als GALA , brede SPUK en IZA zeggen de inwoner of patiënt nog niet zo veel, en jou als professional wellicht ook niet. Toch krijgen we er allemaal mee te maken. Mura praat je bij in vijf wist-je-datjes.

1. Wist je dat GALA en IZA in elkaars verlengde liggen en elkaar hard nodig hebben om succesvol te zijn?

Eerst even kort over het IZA en GALA. Waar gaan deze akkoorden over?

• Het Integraal Zorgakkoord (IZA) heeft als doel de zorg voor de toekomst goed, toegankelijk en betaalbaar te houden. Met de nadruk op passende zorg op de juiste plek. Dit akkoord is vooral gericht op de zorgsector zelf.
• Het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) heeft als doel een gezonde generatie in 2040. Met weerbare, gezonde inwoners die kunnen opgroeien, leven, werken en wonen in een gezonde leefomgeving. Waarin sprake is van een sterke sociale basis. Dit akkoord richt zich vooral op preventie van zorg, door een gezonde bevolking.

Leefstijl en preventie hebben een grote rol in het IZA. Hierbij krijgt gezonde leefstijl een plaats in de medische zorg en valt onder geïndiceerde en zorggerelateerde preventie binnen de zorgverzekeringswet (Zvw). Bij het GALA gaat het om ondersteuning bij een gezonde leefstijl in het publieke of sociaal domein, zodat medische zorg niet of minder nodig is. Beide liggen dus in elkaars verlengde. Passende zorg gaat immers ook over preventie en vóórkomen van zorgvragen. Waarbij het IZA regionaal met onder andere zorgaanbieders, zorgverzekeraars, gemeenten en GGD-en wordt opgepakt. De uitwerking van het GALA heeft meer een lokaal karakter, hoewel ook daarin onderdelen regionaal afgesproken en opgepakt moeten worden.

2. Wist je dat er vijf ketenaanpakken zijn, als concrete manier om de verbinding te leggen tussen GALA en IZA?

De afspraken uit zowel IZA als GALA komen samen in een werkagenda met afspraken op het gebied van de inrichting van een regionale preventie-infrastructuur en voor de inrichting van vijf verschillende ketenaanpakken. Uiterlijk op 1 januari 2025 moet de inzet op gezonde leefstijl integraal onderdeel uitmaken van de reguliere zorg voor patiënten en mensen in risicogroepen. Er zijn vijf ketenaanpakken waar de partners vanuit IZA én GALA lokaal én regionaal samen mee aan de slag moeten. Veel daarvan is of wordt al opgepakt in de regio’s Rivierenland en Gelderse Vallei:

• Kansrijke start
  Zie bijvoorbeeld de aanpak Kansrijke Start in Veenendaal
• Ketenaanpak kinderen met overgewicht
  Zie bijvoorbeeld de ketenaanpak in Culemborg
• Geïntegreerde Leefstijlinterventie (GLI)
  Lees over de ervaringen met CooL in Rivierenland
• Welzijn op recept
  Mura werkt als ROS mee aan de samenwerking met het landelijke kennisnetwerk Welzijn op recept
• Valpreventie
  Een succesvolle samenwerking vallen en vitaal bewegen in Rivierenland

3. Wist je dat het regiobeeld een belangrijke basis vormt voor de regioplannen van het IZA en dat gemeenten daarbij actief betrokken zijn?

In het IZA is afgesproken dat regionale partijen samen een regiobeeld opstellen. Met data over zorgvraag, zorgaanbod, gezondheid en leefstijl, bevolkingsontwikkeling, sociale en fysieke omgeving in een specifieke regio. Zorgaanbieders, zorgverzekeraars, gemeenten en andere samenwerkende partijen in de regio gebruiken het regiobeeld om samen plannen voor de regio te maken. Want regionale samenwerking is cruciaal om passende zorg te leveren. Dan helpt een regiobeeld om te begrijpen waarom bepaalde problemen zich in een regio voordoen. Het laat zien waar je aan moet werken en welke keuzes je moet maken. En dat kun je niet alleen, daar heb je elkaar voor nodig. Op 30 juni zijn de basisbeelden hier gepubliceerd:

• Basisbeeld Gelderse Vallei
• Basisbeeld Rivierenland

In de komende maanden worden deze basisbeelden verder aangevuld en verrijkt en in de regio’s besproken om te komen tot gedragen regioplannen. Want het proces van duiding van de data, samen de urgentie bepalen en prioriteren, is essentieel wil je écht een verandering of transformatie bewerkstelligen.

4. Wist je dat Mura in twee gemeenten het traject van de brede SPUK-aanvraag begeleidt?

In de gemeenten Culemborg en West Betuwe ondersteunt Mura de gemeente om samen met partners een samenhangend duurzaam plan voor preventie, sport en gezond en actief leven op te stellen, voor het aanvragen van de brede SPUK-regeling. De regeling bundelt geldstromen die zich richten op het stimuleren van gezondheid, sport en bewegen, preventie en het versterken van de sociale basis. Daarmee worden afspraken gefinancierd die zijn gemaakt in het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA).

Het opstellen van de plannen doen we in bestuurlijke en werksessies met verschillende partijen uit het sociaal en medisch domein. Denk aan partijen als gemeente, welzijn, GGD, vrijwilligersorganisaties, sportverenigingen, fysiotherapeuten, adviesraad sociaal domein, cultuursector, woningcorporaties, thuiszorg, huisartsen enzovoort. Zo werken we aan een integrale benadering voor een gezonde toekomst van inwoners van Culemborg en West Betuwe. Want bewegen, gezonde voeding, je verbonden voelen met de mensen om je heen zijn belangrijke voorwaarden om je goed te voelen en (langer) gezond te blijven!

5. Wist je dat verbinden preventie en zorg een rode draad is in veel projecten bij Mura?

Je zou bijna denken dat met de komst van IZA en GALA preventie nu pas een relevant thema is geworden om aandacht aan te geven. Gelukkig is dat niet het geval. Bij Mura werken we aan betere zorg én gezondheid voor onze inwoners. Als onafhankelijk zorgadviesbureau werken we aan versnelling, vernieuwing en verbetering binnen én buiten de zorg. Want wij geloven dat gezondheid méér is dan het resultaat van zorg alleen.

Aandacht voor preventie start ook buiten de zorg, het sociaal domein speelt hierin een grote rol. Zij komen vaak als eerste in contact met de inwoner en kunnen al veel signaleren en laagdrempelige ondersteuning bieden. En zelfs voorkomen dat meer zorg noodzakelijk is door ondersteuning op maat voordat er een zorgvraag is. Vanuit Mura hebben we dan ook preventie en sociaal domein als apart aandachtsgebied benoemd en is dit een structureel onderdeel geworden van de projecten die we begeleiden. Goede zorg maken we samen, ook over de domeinen heen!

Kijk vooral eens bij onze cases en ons aanbod om een beeld te krijgen van hoe we dat doen.

Meer weten?

Wil je meer weten over IZA, GALA, de brede SPUK? Of hoe je aan de slag kunt met het thema verbinden preventie en zorg? Neem dan contact op met Eefje de Bruijne of Anne-Marie Winkelman.