Juiste oogzorg op de juiste plek door inzet van optometristen
Resultaat tussentijdse evaluatie: ruim driekwart van de patiënten hoeft niet meer naar de oogarts
De vraag naar oogzorg groeit enorm, mede door de vergrijzing en toenemende behandelmogelijkheden. Om de oogzorg in de regio Gelderse Vallei ook in de toekomst toegankelijk en betaalbaar te houden, verwijzen huisartsen patiënten met niet-spoedeisende oogheelkundige klachten door naar een lokale, deelnemende optometrist in plaats van naar de oogarts. Uit de tussentijdse evaluatie van de pilot blijkt dat ongeveer 80% van de oogklachten effectief door de optometrist behandeld kan worden. Zowel patiënten als zorgverleners zijn zeer tevreden. Hoe gaat het verwijsproces in z’n werk en kun jij als zorgverlener ook bijdragen? Lees meer over deze relatief nieuwe werkwijze en de resultaten.
Driekwart van de patiënten effectief behandeld in de eerste lijn
Sinds september 2019 kunnen huisartsen in de regio Gelderse Vallei gebruikmaken van de nieuwe werkwijze. De nieuwe werkwijze is ondanks COVID-19 goed opgepakt in de regio, blijkt uit de tussentijdse evaluatie van de driejarige pilot. 88% van de huisartsen in de Gelderse Vallei heeft een of meerdere patiënten met laag complexe oogheelkundige klachten voor basis optometrisch oogheelkundig onderzoek en behandeling verwezen naar een optometrist, werkzaam bij een deelnemende oogzorgpraktijk.
In totaal gaat het om ongeveer 1200 patiënten die de nieuwe route bewandelden in de periode september 2019 t/m december 2020. Het ging voornamelijk om verwijzingen met als reden geleidelijke visusdaling, screening glaucoom, niet acute vlekken of flitsen, droge ogen of vermoeden refractiestoornis bij kinderen tussen 8-12 jaar. Nog geen 20% van de patiënten is alsnog verwezen naar de oogarts. Het ging daarbij in de helft van de gevallen om een verwijzing voor behandeling van cataract (staar). Nagenoeg alle verwijzingen die binnen de pilot hebben plaatsgevonden, zowel van de huisarts naar de optometrist als van de optometrist naar de oogarts, zijn passend geweest.
Patiënten en zorgverleners positief over de nieuwe werkwijze
Patiënten, huisartsen, optometristen en oogartsen die deelnamen aan de enquête zijn overwegend positief over de nieuwe werkwijze. Redenen die hiervoor zoal genoemd worden zijn:
- De zorg vindt dicht bij huis plaats en is snel toegankelijk (<2 weken);
- De deskundigheid van de optometrist;
- Minder onnodige verwijzingen naar de tweede lijn;
- Gerichtere verwijzingen naar de tweede lijn;
- Het eigen risico van de patiënt wordt niet aangesproken;
- Korte lijnen tussen betrokken professionals (huisarts, optometrist en oogarts);
- Toename werkplezier optometrist en oogarts.
Verplaatsing van oogzorg naar de eerste lijn
Een belangrijke stap in de pilot is het beoordelen of met de nieuwe werkwijze de zorg daadwerkelijk anders georganiseerd wordt en daarmee de oogzorg in de regio toekomstbestendig is. Hiervoor is data over een langere periode en grotere groep nodig. De resultaten van de tussentijdse evaluatie wijzen in de goede richting: er lijkt een stijging zichtbaar in het aantal verwijzingen van de huisarts naar de optometrist, een daling in de verwijzingen van de optometrist naar de oogarts en een daling in het aantal verwijzingen van de huisarts naar de oogarts. Hopelijk kunnen deze trends tijdens de volgende evaluatie worden bevestigd.
Vooruitblik
Het project loopt tot en met 31 juli 2022. Eind dit jaar vindt de volgende evaluatie plaats. In de tussentijd wordt de nieuwe werkwijze doorontwikkeld. Belangrijke aandachtspunten voor de komende tijd zijn het verbeteren van de patiëntenvoorlichting, informatie-uitwisseling tussen zorgverleners en het verhogen van het totaal aantal verwijzingen naar de optometrist.
Help je mee?
Alle professionals in de oogzorg kunnen helpen om de juiste oogzorg op de juiste plek te realiseren. Heb jij patiënten/cliënten waarvoor je denkt dat de nieuwe werkwijze geschikt is (zie hiervoor het regionaal verwijsbeleid)? Informeer de patiënt over de mogelijkheid om (door de huisarts) verwezen te worden naar de optometrist. De huisarts verwijst de patiënt zo nodig door naar de optometrist, werkzaam bij een van de deelnemende oogzorgpraktijken. De optometrist diagnosticeert en behandelt de oogklachten. Indien nodig verwijst de optometrist de patiënt rechtstreeks naar de oogarts.
Vraag en antwoord |
| Naar welke optometristen kan verwezen worden?
Huisartsen kunnen patiënten verwijzen naar optometristen die voldoen aan het programma van eisen en werkzaam zijn in een oogzorgpraktijk die deelneemt aan de pilot. De deelnemende oogzorgpraktijken zijn: Van der Wiel Optiek en Optometrie (Ede), Optiek Sloof (Ede) en Prummel Optiversum (Veenendaal). |
| Wat is het verschil tussen een optometrist en een orthoptist?
Een optometrist is gespecialiseerd in het onderzoeken van de ogen en het tijdig signaleren van problemen. Daarom is de optometrist het eerste aanspreekpunt bij oogklachten, verminderd zicht of oogaandoeningen in de familie zoals glaucoom. Zo nodig adviseert de optometrist over visuele hulpmiddelen (zoals bril, contactlenzen of low vision-hulpmiddel), voert controles uit en/of past hulpmiddelen aan. Een orthoptist is gespecialiseerd in het onderzoek van de samenwerking van de ogen van volwassenen en kinderen in alle leeftijden met scheelzien, dubbelzien en een lui oog. Daarnaast is de orthoptist gespecialiseerd in neurologische oogklachten, hoofdpijn en leesklachten die worden veroorzaakt door de samenwerking van de ogen. |
| Kun je bij de optometrist terecht voor een brilrecept?
Nee, de resultaten van het onderzoek van de optometrist zijn niet geschikt om te dienen als brilrecept. Als een optometrist een briladvies geeft, dan gaat de patiënt vervolgens naar een opticien van eigen keuze voor een oogmeting. De uitslag van deze oogmeting – het brilrecept – wordt gebruikt voor het samenstellen van een goede bril. |
Meer vragen? Lees meer over het project of neem contact op met projectleider Anneke Jansen.
Het project “Oogvallei, samen werken aan de beste OogZorg” is een innovatief project waarin Oogzorgpraktijken Nederland (OZPN), Huisartsen Gelderse Vallei (HAGV), Bergman Clinics, Menzis en Mura Zorgadvies samenwerken aan goede oogzorg met oog voor de patiënt.
