Cijfers liegen niet: Artrosezorg vraagt om stepped care

In Nederland hebben 1,5 miljoen mensen de diagnose artrose. Dat aantal groeit door vergrijzing en leefstijl tot 2,5 à 3 miljoen in 2040. In Rivierenland behoort artrose, naast hart- en vaatziekten, tot de sterkst stijgende aandoeningen, met vaak een grote impact op het dagelijks functioneren. Hoe bieden we deze groeiende groep patiënten de juiste zorg? Zorgverleners in Rivierenland slaan de handen ineen voor een ‘stepped care’ werkwijze.

Waarom verandering nodig is

De stijgende zorgvraag legt een grote druk op de ziekenhuizen en brengt hoge kosten met zich mee. In 2019 bedroegen de landelijke kosten voor artrosezorg 1,1 miljard euro, waarvan ruim 81% werd besteed aan ziekenhuiszorg. Maar uit onderzoek blijkt dat een verwijzing naar het ziekenhuis vaak niet nodig is en dat conservatieve aanpak, met een focus op leefstijl en paramedische zorg, een positief effect heeft op het functioneren en de pijnervaring van patiënten.

Enkele opvallende cijfers:

• Slechts 33% van de patiënten die een gewrichtsvervangende operatie ondergaat, heeft vooraf een fysiotherapeut of andere paramedicus in de eerstelijnszorg bezocht.
• Slechts 8 tot 14% heeft een uitgebreid eerstelijnstraject doorlopen.
• Circa 70% van de patiënten belandt niet op het juiste moment bij de orthopeed.

Dit betekent dat patiënten te snel worden doorverwezen naar de tweede lijn voor een consult bij de orthopeed, terwijl ze mogelijk baat zouden hebben gehad bij een minder ingrijpende behandeling in de eerste lijn. Dat vraagt om een andere samenwerking tussen huisarts en paramedie in de eerstelijnszorg met behulp van een heldere en stapsgewijze ‘stepped care’ aanpak. Hiermee benutten we de kwaliteiten van de eerste lijn en komt de patiënt op het juiste moment in aanraking met de tweede lijn.

De oplossing: stepped care

In Rivierenland slaan zorgverleners de handen ineen om de zorg voor artrosepatiënten te verbeteren. De afdeling Orthopedie van Ziekenhuis Rivierenland, fysiotherapeuten en diëtisten vanuit Para-Med Rivierenland (de multidisciplinaire paramedische vertegenwoordiging in Rivierenland), huisartsen van het CHV (coöperatieve huisartsenvereniging) en buurtsportcoach van Tiel Beweegt, ontwikkelen samen een artrose stepped care zorgprogramma. Dit programma zorgt voor een stapsgewijze aanpak, waarbij patiënten de juiste zorg krijgen die ze nodig hebben, op het juiste moment. Van een lichte interventie (zelfmanagement en beweegadvies) tot gespecialiseerde paramedische zorg en uiteindelijk orthopedische ingrepen als dat echt nodig is.

Doelen van het stepped care programma

De projectgroep heeft verschillende doelen opgesteld, zoals:

• Verminderen van de ziektelast van artrosepatiënten in de regio Rivierenland door tijdige, effectieve en op maat gemaakte zorginterventies.
• Verlagen van zorgkosten door efficiëntere zorg en minder onnodige verwijzingen.
• Verbetering van de samenwerking tussen de nulde, eerste en tweede lijn.
• Toename van ‘zuivere’ verwijzing naar de 2^e lijn (juiste moment; niet te vroeg of onnodig).
• Toename van het percentage patiënten dat voldoet aan de beweegrichtlijnen.
• Meer eigen regie en verantwoordelijkheid van de patiënt.

Meer informatie

De komende tijd wordt de stepped care werkwijze verder uitgewerkt en getest in Rivierenland. We houden je op de hoogte van de ontwikkelingen via onze website en nieuwsbrief. Wil je nu al meer weten? Neem dan contact op met Huub Creemers.